Os erros cirúrxicos do paciente e do lugar da intervención son graves e evitables. Segundo a Comisión Conxunta de Acreditación de Organizacións Sanitarias, estes erros poden cometerse en ata o 41 % das cirurxías ortopédicas/pediátricas. Na cirurxía da columna vertebral, prodúcese un erro no lugar da intervención cando un segmento vertebral ou a lateralización son incorrectos. Ademais de non abordar os síntomas e a patoloxía do paciente, os erros segmentarios poden provocar novos problemas médicos, como a dexeneración acelerada do disco ou a inestabilidade da columna vertebral en segmentos que doutro xeito serían asintomáticos ou normais.
Tamén existen problemas legais asociados cos erros segmentarios na cirurxía da columna vertebral, e o público, as axencias gobernamentais, os hospitais e as sociedades de cirurxiáns teñen tolerancia cero con estes erros. Moitas cirurxías da columna vertebral, como a discectomía, a fusión, a laminectomía con descompresión e a cifoplastia, realízanse mediante unha abordaxe posterior, e o posicionamento axeitado é importante. A pesar da tecnoloxía de imaxe actual, aínda se producen erros segmentarios, con taxas de incidencia que oscilan entre o 0,032 % e o 15 % rexistradas na literatura. Non hai conclusión sobre cal é o método de localización máis preciso.
Académicos do Departamento de Cirurxía Ortopédica da Facultade de Medicina Mount Sinai, EUA, realizaron un estudo con cuestionarios en liña que suxire que a gran maioría dos cirurxiáns de columna empregan só uns poucos métodos de localización e que a clarificación das causas habituais de erro pode ser eficaz para reducir os erros segmentarios cirúrxicos, nun artigo publicado en maio de 2014 en Spine J. O estudo realizouse mediante un cuestionario enviado por correo electrónico. O estudo realizouse mediante unha ligazón enviada por correo electrónico a un cuestionario enviado aos membros da North American Spine Society (incluídos cirurxiáns ortopédicos e neurocirurxiáns). O cuestionario enviouse só unha vez, segundo as recomendacións da North American Spine Society. Recibírono un total de 2338 médicos, 532 abriron a ligazón e 173 (taxa de resposta do 7,4 %) completaron o cuestionario. O setenta e dous por cento dos que o completaron eran cirurxiáns ortopédicos, o 28 % eran neurocirurxiáns e o 73 % eran médicos de columna en formación.
O cuestionario constaba dun total de 8 preguntas (Fig. 1) que abarcaban os métodos de localización máis empregados (tanto puntos de referencia anatómicos como localización por imaxe), a incidencia de erros segmentais cirúrxicos e a asociación entre os métodos de localización e os erros segmentais. O cuestionario non foi probado nin validado por unha proba piloto. O cuestionario permite varias opcións de resposta.

Figura 1 Oito preguntas do cuestionario. Os resultados mostraron que a fluoroscopia intraoperatoria foi o método de localización máis empregado para a cirurxía da columna torácica e lumbar posterior (89 % e 86 %, respectivamente), seguida das radiografías (54 % e 58 %, respectivamente). 76 médicos optaron por empregar unha combinación de ambos os métodos para a localización. As apófise espiñosas e os pedículos correspondentes foron os puntos de referencia anatómicos máis empregados para a cirurxía da columna torácica e lumbar (67 % e 59 %), seguidos das apófise espiñosas (49 % e 52 %) (Fig. 2). O 68 % dos médicos admitiron que cometeran erros de localización segmentaria na súa práctica, algúns dos cales foron corrixidos intraoperatoriamente (Fig. 3).

Fig. 2 Métodos de imaxe e localización de puntos de referencia anatómicos empregados.

Fig. 3 Corrección intraoperatoria e por parte do médico dos erros do segmento cirúrxico.
Para os erros de localización, o 56 % destes médicos empregaron radiografías preoperatorias e o 44 % utilizaron fluoroscopia intraoperatoria. As razóns habituais para os erros de posicionamento preoperatorio foron a incapacidade de visualizar un punto de referencia coñecido (por exemplo, a columna sacra non se incluíu na resonancia magnética), variacións anatómicas (vértebras lumbares desprazadas ou costelas de 13 raíces) e ambigüidades segmentarias debido á condición física do paciente (visualización subóptima da radiografía). As causas comúns de erros de posicionamento intraoperatorio inclúen a comunicación inadecuada co fluoroscopista, a incapacidade de reposicionar despois do posicionamento (movemento da agulla de posicionamento despois da fluoroscopia) e puntos de referencia incorrectos durante o posicionamento (3/4 lumbares desde as costelas cara abaixo) (Figura 4).

Fig. 4 Razóns dos erros de localización preoperatorios e intraoperatorios.
Os resultados anteriores amosan que, aínda que existen moitos métodos de localización, a gran maioría dos cirurxiáns só empregan uns poucos deles. Aínda que os erros segmentarios cirúrxicos son raros, o ideal é que estean ausentes. Non existe un xeito estándar de eliminar estes erros; non obstante, dedicar tempo a realizar o posicionamento e identificar as causas habituais dos erros de posicionamento pode axudar a reducir a incidencia de erros segmentarios cirúrxicos na columna toracolumbar.
Data de publicación: 24 de xullo de 2024